Platenzaakstickers #227

Ben Hogeweg
Enschedesestraat 29
Hengelo (O.)
Telefoon 12979
Muziekhandel

Op voorzijde hoes, Udo Jürgens, 7", Merci Chéri, Disques Vogue DVS 14467 (Nederland, 1966)

 Dat ik niet alleen sta in mijn fascinatie voor platenzaken en bijbehorende stickers is me inmiddels duidelijk. Niet alleen laten de bezoekcijfers aan dit blog een stijgende lijn zien ook krijg ik uit diverse bronnen stickers, foto's en verhalen aangeleverd.
Deze reeks van Hogeweg begon met een sticker uit de collectie van Alfons Roebroek, die mij vervolgens een aantal oudere stickers, afbeeldingen en een scan van een krantenartikel over de winkel uit de collectie van de zoon van de eigenaar en zelfs een kant en klaar verhaal aanleverde. Onderstaand verhaal is deels afkomstig uit dat verhaal en deels uit het bijgesloten krantenartikel.

De vormgeving van de sticker ligt enigszins in het verlengde van de voorgaande in dit blog van John H. Hoogendoorn uit Gouda, al klopt de weergave bij Hogeweg beter met de realiteit. Het is ontegenzeggelijk een lp en de arm van een pickup. Ik heb de stickers in chronologische volgorde gezet zodat de ontwikkeling duidelijk wordt.

'Ben was een voorbeeld van een muzikant die zelf muziek ging verkopen', schrijft Alfons. 'Hij was lid van acapella zang groep The Vocal Touches, met Harry Bannink en twee zangeressen. Ze traden op met The Skymasters en toerden onder meer In Engeland. Ook was hij trompettist in het Overijssels Philharmonisch Orkest en speelde hij in een Big Band.' Maar het bestaan van muzikant was onzeker en toen Ben in 1954 muziekhandel Knoop aan de Molenstraat te koop zag staan, kocht hij die. Binnen drie jaar verhuisde hij naar de Enschedesestraat.

 Uitnodiging ter gelegenheid van de verhuizing naar de Enschedesestraat




De winkel bediende zowel het jongere publiek met top 40 muziek als de ouderen met klassiek repertoire. Dat Hogeweg ter zake kundig was blijkt uit de volgende opmerking van Alfons. 'Mensen die op zoek waren naar een plaat, waarvan ze de naam niet wisten, konden bij hem terecht door het deuntje te neurien of te fluiten. Meestal wist Ben dan precies om welk stuk het ging. Zo trok hij klanten uit plaatsen in de omgeving zoals Enschede.'


In 1969 opende Hogeweg een filiaal in Haaksbergen aan de Molenstraat 1, onder de naam Disco Center. Daar was ook de Binnenhoes van sticker 186 gevestigd.

De tweede sticker dateert van na de verhuizing in 1970 naar de Drienerstraat 4, niet ver van de Enschedesestraat. Met die tweede verhuizing koos hij ook uitsluitend voor het ondernemerschap en hing zijn trompet aan de wilgen. De leemte aan de Enschedesestraat werd niet lang daarna ingenomen door Studio Fox (stickers 79 en 215), die zich op nummer 17 vestigde.

Muziekhandel Hogeweg
Hengelo
Drienerstraat 4
Telefoon 12979

Op achterzijde hoes, The Anita Kerr Singers, LP, The 2 Of Us, Dot Records ??? (Nederland, 196?)

De sticker werd lichtelijk aangepast. Natuurlijk werd het nieuwe adres vermeld. De voornaam werd weggelaten en muziekhandel is boven- in plaats van onderaan komen te staan. Aan de lp en pickuparm is niets veranderd. Ook het assortiment bleef uit geluidsdragers en bladmuziek bestaan.

Hogeweg heeft vast en zeker concurrentie ondervonden van de komst van Studio Fox die zich meer op het lichte genre en dus jongeren richtte. In 1981 kwam daar aan de overkant in de Drienerstraat ook nog de 'pure popmuziekwinkel PopEye' bij. Het moet rond die tijd zijn dat Hogeweg zijn sticker aan liet passen aan de tijdsgeest.

Hogeweg
Grammofoonplaten
Musicassettes
Hengelo
Drienerstraat 4
Tel. 912979

Op achterzijde hoes, Rose Royce, LP, Jump Street, Warner Bros Records WB K 56 958 (Duitsland, 1981)

Vinyl en pickuparm zijn nog prominenter geworden en er is geen sprake meer van een muziekhandel. Grammofoonplaten en musicassettes zijn de hoofdartikelen en er is een nummer aan het telefoonnummer toegevoegd. Alfons wees me op de subtiele H van Hogeweg en wellicht ook Hengelo die in de lp is uitgespaard.

Met de komst van de cd kreeg Hogeweg het nog moeilijker, zo is in het krantenartikel te lezen. Het speelde natuurlijk een rol in zijn beslissing om de winkel in 1989 te sluiten. Maar de belangrijkste reden was toch de veranderde relatie met de klanten. Hogeweg belangrijkste drijfveer was het contact met de klanten, en dat werd steeds minder. Bij de verkoop van bladmuziek werd de kennis van de winkeleigenaar nog wel gewaardeerd, maar de jongeren die muziek kwamen kopen hadden zijn hulp niet nodig. 'Als je vraagt wat ze zoeken, kijken ze je aan met een gezicht van waar bemoei je je mee', zo vertelt hij in het krantenartikel.

De winkel sloot vrijwel van de ene op de andere dag omdat Hogeweg een koper voor zowel zijn muziek- als zijn bladmuziekvoorraad vond. Van een opheffingsuitverkoop is het niet meer gekomen.
In 1989 sloot Ben de deuren van Hogeweg, ons achterlatend met een fraaie sticker. 

Platenzaakstickers #226

John H. Hoogendoorn
Grammofoonplaten
Kleiweg 80
Tel. 7226

Op binnenzijde hoes, John Coltrane Quartet with McCoy Tyner, Jimmy Garrison & Elvin Jones, LP, Ballads, Impulse! AS-32 (Verenigde Staten, 1963)

Op binnenzijde hoes, Oliver Nelson with Eric Dolphy, LP, Straight Ahead, Prestige PPR 083 (Nederland, 1966)

Op binnenzijde hoes, John Coltrane, LP, Om, Impulse! AS-9140 (Verenigde Staten, 1967)

Nog niet eerder diende de mogelijkheid zich aan om drie stickers in een keer in een blog te posten. En we hebben hier niet met zo maar de eerste de beste platenzaak te maken. Althans dat doen de platen waar de sticker op zitten vermoeden. Hoogendoorn lijkt een gerenommeerde jazzwinkel. Het is in ieder geval een onvervalste platenzaak, van instrumenten, bladmuziek, radio's, televisietoestellen of koelkasten en wasmachines is hier absoluut geen sprake.

Het eerste onderscheid met de meeste andere zaken, uitgezonderd het hoofdstedelijke Boudisque, is dat Hoogendoorn de stickers aan de binnenzijde van de hoes plakte. Geen enkele klant had er last van dat de sticker een deel van de hoes onzichtbaar of, erger nog, onleesbaar maakte en hem er dus met alle risico's van dien af moest pulken. Deze stickers kun je met een gerust hart laten zitten.

Ook de afbeelding mag er wezen, al is niet op het eerste gezicht duidelijk hoe de vork in de steel zit, of beter gezegd, hoe de naald op de plaat komt. Rechts is ontegenzeggelijk een schijf vinyl afgebeeld, wat daar uit te voorschijn komt heeft er alle schijn van een arm van een platenspeler te zijn, getuige de verdikking op het eind (het element) en de licht naar boven uitstekende vingersteun om de naald op de plaat te zetten. Alleen komt de naald op deze manier nooit bij de plaat! Laten we het op artistieke vrijheid van de ontwerper houden.

De ontwerper is echter nog iets vergeten en dat is de plaatsnaam. Hier is niet stilgestaan bij het traceren van de winkel nadat die was verdwenen. Wellicht richtte Hoogendoorn zich op de lokale clientèle en vond het overbodig ruimte voor de plaatsnaam in te ruimen. Gelukkig hebben we tegenwoordig internet, maar ook dat biedt niet direct uitkomst. Al lijkt de zoektocht zich snel toe te spitsen op Rotterdam en Gouda. Beide hebben een Kleiweg en ook de Hoogendoorns zijn in beide steden redelijk vertegenwoordigd. Nader onderzoek leert dat de Kleiweg in Rotterdam zich buiten de ring bevindt en niet een echte winkelstraat is, terwijl de Goudse evenknie midden in het centrum ligt en een keur aan winkelmogelijkheden biedt. Ik gok er dan ook op dat John H. Hoogendoorns grammofoonplatenwinkel zich in Gouda bevond. Mocht er onder de lezers een jazzadept zijn die in de jaren zestig een deel van zijn collectie bij Hoogendoorn heeft bemachtigd, dan hoor ik graag of ik het bij het rechte eind heb.

Wie snel is kan de platen wellicht nog bemachtigen bij Concerto waar ze bij de tweedehands jazz stonden, na door Bjorn Graafland op het mobiele fototoestel te zijn vastgelegd. Een week geleden stonden ze er alle drie nog.

Ik lijk met Gouda op het goede pad te zitten.

 

Pim Leefsma liet me weten dat Hoogendoorn inderdaad in Gouda aan de Kleiweg zat en dat je voor de toen moderne jazz bij hem moest wezen. Hij voegde daar nog aan 'in het kleinsteedse Gouda van de jaren vijftig en zestig was zijn winkel een ontmoetingsplek was voor de plaatselijke artistiekerige jazzcats. In het tijdperk vóór de Beatles waren het dit soort hang-outs waar jongeren elkaar ontmoetten en ideeën uitwisselden.'

Platenzaakstickers #225

Het grote platenhuis
Baert
Stationstraat 13-15
Waregem

Op voorzijde hoes, Charlie Parker, LP, The Charlie Parker Story, Savoy MG-12079 (Verenigde Staten, 1956)

Wederom een sticker zonder opsmuk, deze inzending van Jeroen van Beek. Een bijna maagdelijke witte sticker met een zwart lijstje waarbinnen in kapitalen in hetzelfde lettertype de naam van de winkel en de mooiste benaming van een platenzaak: platenhuis. En dan niet zo meer eentje, maar een grote! In onderkast is het adres toegevoegd.

Onduidelijkheid over wat er verkocht wordt kan er nauwelijks bestaan, het gaat hier om die heerlijke grote zwarte schijven, wellicht aangevuld met het iets kleinere formaat van de 10" en wat verdwaalde singletjes. De naam maakt in ieder geval direct duidelijk dat cd's hier niet getolereerd worden. Dit alles duidt er op dat de zaak de jaren tachtig niet gehaald heeft. Er is op internet dan ook helemaal niets over deze winkel terug te vinden.

Vooralsnog kende dit blog slechts twee platenhuizen, Maas in Nieuwenhagen (sticker 31 en 101) en het Limburgs Platenhuis in Geleen (sticker 214). Het lijkt dan toch vooral een benaming van onder de rivieren te zijn. Maar mocht er nog iemand boven de rivieren op zoek zijn naar een mooie naam van de winkel dan zou ik platenhuis van harte aanraden. Er is ook nog van alles toe te voegen: de naam van een rivier, een provincie of een familienaam.

Platenzaakstickers #224

C.C. Bender N.V.
Afd. Gramofoonplaten
N.Z. Voorburgwal 385
Tel. 230853
Amsterdam-C

Op achterzijde hoes, Elly Ameling, Concertgebouw-Orchester, Amsterdam, Bernard Haitink, LP, Mahler Sinfonie Nr. 4, Philips 802 888 DXY (Duitsland, 1972)

Een klassiek vormgegeven sticker met goudkleurige belettering op een rode achtergrond en een mooi gouden randje om het geheel. Het is niet de eerste sticker in dit blog die een onverlaat overduidelijk van de hoes heeft proberen te verwijderen. Maar daar had de platenverkoper rekening mee gehouden en een extra hechtende sticker gevraagd aan de leverancier. De platenverkoper heeft er dan wel opgelet dat de sticker geen hoestekst aan het oog onttrok en hem precies op een tekstvrij gedeelte op de achterkant van de hoes geplakt.

De firma had een grote winkel op de hoek van de Nieuwe Zijds Voorburgwal en het Spui, aan de overkant van Athenaeum boekhandel. Onderstaande foto uit het beeldarchief van de gemeente Amsterdam dateert waarschijnlijk uit het eind van de jaren zestig.

Links op de gevel aan de N.Z. Voorburgwal staat Gramophoons, daaronder de firmanaam en rechts Radio. Aan de Spuizijde hangt exact in het midden een familiewapen boven de firmanaam geflankeerd door links de tekst piano's en rechts vleugels. Bender was duidelijk van alle muzikale markten thuis.

Op de website winkelstories staat bij het hoofdartikel over de firma G.A. Goldschmeding's piano- en orgelhandel ook het een en ander over Bender. De firma begon in 1850 in Leiden als pianohandel en vestigde zich eind 19de eeuw onder de naam De Pianola in Amsterdam. Tot 1930 was de winkel gevestigd aan het Damrak 74. Daarna verhuisde het bedrijf naar de hoek van het Spui en de N.Z. Voorburgwal en werd het gebouw grondig opgeknapt. In 1989 nam de Alkmaarse pianohandel Ypma, sticker 199, de winkel over en verdwenen de radio's en gramophoons uit het assortiment. De Alkmaarse tak van Ypma zette de hifi-afdeling voort, terwijl het Amsterdamse filiaal zich toelegde op piano's en vleugels. In 2006 nam The American Book Center haar intrek in het gebouw. Vermeldenswaard is dat ik de plaat met sticker tegen kwam op de boekenmarkt die elke vrijdag op het Spui gehouden wordt, recht voor de ingang aan Spui 12 van voorheen Bender.

Bender heeft vanaf de jaren vijftig op het gebied van radio's concurrentie ondervonden van de winkel van Jaap van Praag, sticker 47. op Spui 6. In de jaren zeventig had Boudisque, sticker 104, aan de overzijde op Spui 13 een opslag/dependence.

TOEGEVOEGD 20 FEBRUARI 2016

Groene variant

Op achterzijde hoes, Richard Strauss/Igor Strawinsky, LP,  Till Eulenspiegels lustige Streiche/Petruschka, Heliodor 89 803 (Duitsland, 1969)

Deze groene variant kwam ik twee weken later bij dezelfde kraam tegen.

TOEGEVOEGD 22 SEPTEMBER 2024

 

Bender
Radio Gramofoonplaten
Witte de Withstraat 32
Rotterdam Tel. 138113

Op achterzijde hoes, Die Wiener Symphoniker, 7", Eine kleine Nachtmusik, Philips 400 005 AE (Nederland, 195?)

Bender had dus ook een filiaal in Rotterdam, al is de vraag of daar ook piano's verkocht werden. Volgens de tekst op de sticker gaat het hier slechts over Radiotoestellen en Gramofoonplaten. Lettertype en vorm wijken af van de Amsterdamse sticker. Het bewijs dat het om dezelfde firma gaat levert de zegelsticker die op dezelfde single zit.

N.V. Bender
Amsterdam-C.
Arnhem - Breda - Leiden - R'dam
Kan slechts dan worden geruild indien zegel onverbroken is

De oplettende kijker is de vleugel in het midden van Bender al opgevallen. De hoofdvestiging zat duidelijk in Amsterdam. Van de filialen in Arnhem, Breda en Leiden moeten ook nog stickers zijn, dus wordt vervolgd.

Wat precies de bedoeling van de eerste eigenaar van de single is geweest wordt niet duidelijk, maar die had de single nog kunnen ruilen wat de zegel is nog 'onverbroken'.

Op onderstaande foto uit 1958, die op pinterest staat, is de zijkant van de gevel van Bender aan de Witte de Withstraat te zien. Ze waren dus ook hofleverancier. Vaag aan de onderkant van de muurschildering staat 104 jaar piano's enz. Daar zullen ze er dan ook met enige regelmaat eentje van op Soestdijk afgeleverd hebben.