Meer dan 25 jaar lang verzorgde Johan Peels in Platenblad de vaste rubriek De omgevallen platenkast. 220 afleveringen kende de rubriek, waarbij Peels een muziekverzamelaar, meestal van vinyl, interviewde. Veel lezers zullen zich bij lezing herkend hebben in de drang naar compleetheid binnen een bepaald genre, van een artiest of band of van singles op een bepaald thema. Voor velen zal het ook een geruststelling geweest zijn, dat zij niet de enigen waren die met het vinylvirus waren aangestoken. Het was altijd een van de eerste stukken die ik bij bezorging van een nieuw Platenblad las.
Peels pakte zo’n interview serieus aan, weet ik uit eigen ervaring. Geen telefoongesprek maar een echt huisbezoek, zodat hij ter plekke de verzameling kon bekijken en de gastheer (in 90 procent van de gevallen betrof het een mannelijke verzamelaar) zijn schatten kon tonen. Vaak begon hij in de huiskamer met een kopje koffie om als het ijs gebroken was uitgenodigd te worden op de zolderkamer of in een schuurtje achter in de tuin, waar de platencollectie was ondergebracht en de verzamelaar zich kon afzonderen met zijn geliefde platen. Afgelopen jaar zette Peels een punt achter de rubriek en bundelde de 220 interviews in een boek. Hij kortte de interviews in, zette ze in rubrieken bij elkaar en maakte een populair-wetenschappelijke analyse van het geheel.
Met de bundeling in een boek is het een prachtig overzicht
geworden van verschillende soorten muziekverzamelaars en hun merkwaardigheden.
Door de ingekorte versies (elk interview heeft hij tot een halve pagina
teruggebracht met daarin de essentie van het stuk) leest het prettig. De
analyse van de interviews moet Peels aardig wat tijd en werk gekost hebben. Hij
heeft een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten verzamelaars en die
bij elkaar in hoofdstukken gezet. Het is een toegevoegde waarde om ze zo bij
elkaar te lezen. Behalve de inhoud van de platenverzameling, heeft Peels nog
een aantal andere aspecten op een rijtje gezet. Dat gaat van de soort kast
waarin de collectie is ondergebracht, de manier waarop de collectie is gerangschikt
tot de database, word-bestand of het schrift waarin de collectie wordt
bijgehouden en levert soms hilarische, maar vooral herkenbare verhalen op.
Bij het lezen over het uitdijen van de collecties, zie je
de dilemma’s opdoemen. Waar moeten al die platen blijven en moet er niet weer
eens een subrubriekje gecreëerd worden? Menige verzamelaar haalt regelmatig
alles uit de kast om het er weer op een andere manier in te zetten. Allemaal
weten ze direct te vertellen wat het eerste plaatje was dat ze kochten, hoe
groot de collectie inmiddels is en wat ze nog missen.
In de laatste hoofdstukken in het boek gaat Peels in op wat
de verzamelaar drijft en of de verzamelaar een einddoel heeft of dat het
verzamelen eindeloos is en wat er met de collectie moet gebeuren als de
eigenaar er niet meer is. Bijna in alle gevallen blijken de collectie en het
verzamelen een belangrijke, zo niet essentiële rol te spelen in het leven van
de verzamelaar. De muziek en het luisteren er naar staan bij de meesten voorop.
Deze analyse wordt gevolgd door een vragenlijst, die uitsluiting geeft wat voor
type muziekliefhebber of verzamelaar de invuller is. Een audiofiel, jager,
archivaris, nostalgicus, socializer, handelaar, purist of wetenschapper. Waardige
afsluiter van het boek is een beschrijving van een bezoek van Jimmy Tigges aan
de verzamelaar Johan Peels, de allerlaatste Omgevallen platenkast.
De vragenlijst aan het eind van het boek kun je ook
gebruiken om de geïnterviewden in Passion for vinyl: tales from the groove te
rubriceren. Het boek is het derde deel in de reeks Passion for vinyl, waarvoor
Robert Haagsma wederom op pad ging om, de titel zegt het al, mensen met een
passie voor vinyl te interviewen. Het boek markeert het 25-jarig jubileum van
platenperserij Record Industry in Haarlem. Mieke en Ton Vermeulen namen de
zieltogende platenperserij in 1998 van Sony over. Na een kritisch moment in
2010 toen de vinylverkoop op een dieptepunt verkeerde, kunnen ze tegenwoordig
de vraag naar vinyl nauwelijks bijbenen. Reden genoeg voor een feestje.
Het boek werd afgelopen jaar gepresenteerd op het eerste
Haarlem Vinyl Festival, dat eind september van dit jaar een vervolg krijgt. De
Haarlemse binnenstad wordt dan drie dagen lang bevolkt door vinylliefhebbers.
Er zijn panels, presentaties, signeersessies, optredens en natuurlijk hoort
daar ook een platenmarkt bij. Bij de presentatie gaf Haagsma een inkijkje in de
totstandkoming van het boek. Zelf was hij het meest onder de indruk van het
interview met Warren Ellis, die over de platencollectie van zijn vader vertelde
en wat die voor hem betekende. Het interview met Tommy Meini, die de Gladys
Palmera collectie, de grootste particuliere Latin collectie ter wereld, zorgde
er voor dat hij zelf inmiddels ook Latin is gaan verzamelen, vertelde hij. Het
virus is dus ook besmettelijk. Bijna had hij Neil Young te spreken gekregen.
Dat wordt iets voor de volgende editie.
Voor deze derde editie interviewde Haagsma 29 personen verspreid over de aardbol die werkzaam zijn in een
van de vele takken van de muziekindustrie en/of het vinyl een warm hart toe
dragen. Muzikanten, dj’s, platenlabeleigenaren, radioprogrammamakers, een
fabrikant van draaitafels tot iemand die een YouTubekanaal voor vinyl heeft. Allemaal
verzamelen ze naast of vanuit hun werk ook vinyl en bezoeken als ze in het
buitenland zijn platenzaken. Velen, zoals Warren Ellis, hebben de liefde voor
muziek van huis uit meegekregen. De geïnterviewden hebben over het algemeen wat
meer te besteden dan de verzamelaars uit het boek van Peels, maar vinden het
toch nog altijd het leukst als ze een vondst doen op een rommelmarkt of in een
kringloopwinkel. Alles is op internet te vinden, maar de zoektocht blijft een
belangrijk onderdeel van de aanschaf. Bij lezing kun je ze al vrij snel indelen
in de door Peels onderscheiden verschillende soorten verzamelaars. Zoals ook in
de andere delen worden er per interview een paar platen uitgelicht die voor de
geïnterviewde belangrijk zijn geweest en die in een kadertje omschreven worden.
Nederland is vertegenwoordigd met Hans Rutten, drummer van
The Gathering, Raven van Dorst, naast tv-persoonlijkheid, zanger en gitarist
van Dool, Coco Maria, van oorsprong Mexicaans, dj, tegenwoordig woonachtig in
Amsterdam, Angelo Schifano, business control manager bij distributeur Bertus en
verwoed verzamelaar van Prince, en Dick van Dijk, eigenaar van Concerto.
Zoals gebruikelijk, en zeer toepasselijk, is bij het boek
ook een vinylsingle gevoegd met daarop twee nummers die in het boek genoemd
worden: Spanjaard Gecko Turner, voormalig lid van de band Animal Crackers met Am
I Sad? en de Peruaanse psychedelische band Los Saicos met Demolición. Een reden
te meer om dit fraai vormgegeven boek met mooie foto’s van de geïnterviewden
van Tim Knol aan te schaffen.
Johan Peels: Meer! Meer! Meer! Meer dan 200
omgevallen platenkasten
Eigen beheer, 2023. Te bestellen via johanpeels@gmail.com. Prijs: 27,50 euro
Robert Haagsma: Passion for vinyl: tales from the
groove.
Haarlem: Record Industry, 2023. Prijs: 39,95 euro
Geen opmerkingen:
Een reactie posten