maandag 26 april 2021

Comeback van de singer-songwriter

 


Het begint langzaam aan een mooie serie te worden, de muziekreeks van de Groningse uitgeverij kleine Uil. Na twee eerdere delen van de hand van Wiebren Rijkeboer en een deel van Edwin Hofman, verscheen in maart deel 4. Nadat Rijkeboer zich eerder stortte op singer-songwriters uit de jaren zeventig en Amerikaanse psychedelische bands uit de jaren zestig, richt hij zich in zijn laatste boek op de singer-songwriters uit de jaren tachtig en negentig. Daarmee bestrijkt hij inmiddels 40 jaar aan, vooral Amerikaanse, muziek. Alleen in dit laatste deel permitteert hij zich enkele uitstapjes naar het Verenigd Koninkrijk (Elvis Costello en Peter Bruntnell) en Australië (Nick Cave), maar die passen dan ook precies in het genre dat in dit boek centraal staat.

Zoals Rijkeboer in zijn inleiding schrijft verdwijnen de singer-songwriters en countryrock eind jaren zeventig nagenoeg van de radar. Dat heeft vooral te maken met de opkomst van punk en new wave. En als het genre dan weer langzaam opkrabbelt, bereikt het de Nederlandse muziekpers (Muziekkrant Oor) nauwelijks omdat de artiesten geen onderkomen vinden bij de grote platenmaatschappijen en hun werk uitbrengen bij kleine Amerikaanse labels, die nauwelijks een distributienetwerk in Europa hebben. Dat verandert in de jaren negentig als het genre onder de vlag van americana en alt.country een nieuwe opleving heeft en in 1999 het tijdschrift Heaven het licht ziet en regelmatig aandacht aan het genre schenkt. Dat er in de tien jaren die daaraan vooraf gingen ook het nodige verscheen wat de moeite waard is, blijkt bij lezing van het boek.

In de van hem herkenbare stijl – enthousiaste stukjes van 3 à 4 pagina’s boordevol informatie – behandelt Rijkeboer 53 platen die zijns inziens de moeite waard zijn. Naast bekendere namen als Neil Young (Freedom), Bob Dylan (Time Out of Mind), Steve Earle (Guitartown), Lou Reed (New York), Johnny Cash (American Recordings) en Bruce Springsteen (The River), zitten daar ook veel onbekendere artiesten tussen. Schijnbaar had Rijkeboer zijn eigen kanalen om ook deze zeldzame pareltjes in het singer-songwriter genre aan zijn collectie toe te voegen. Want de behandelde platen staan natuurlijk allemaal in zijn platenkast en dan bij voorkeur op vinyl. Dat daar af en toe ook een cd tussen staat neemt hij, en ook de lezer, graag voor lief. Het gaat tenslotte om de muziek die er op staat. In de periode die hij behandelt verdween het vinyl nagenoeg van de markt en waren het met name de grotere artiesten die hun werk nog op de ouderwetse langspeelplaat uitbrachten. Gelukkig werd later het nodige alsnog op vinyl uitgebracht. Zo verscheen het prachtige AKA Grafitti Man van John Trudell, dat in 1992 uitsluitend op cd uitkwam, in 2017 ter gelegenheid van Record Store Day voor het eerst op (dubbel) vinyl. Gitarist Jesse Ed Davis speelt een belangrijke rol op die plaat en kwam ook al in het boek over singer-songwriters uit de jaren zeventig regelmatig voor als sessiemuzikant en met zijn eigen derde lp Ululu. T-Bone Burnett is de enige artiest die zowel in het eerste singer-songwritersboek als in Rootsrock een plaatsje heeft weten te veroveren. In de jaren zeventig met de lp The B-52 Band & The Fabulous Skylarks en in Rootsrock met T-Bone Burnett. In het laatste boek keert hij ook veelvuldig terug als sessiemuzikant en producer. Een rol die in het eerste boek voor Leon Russell was weggelegd

Rijkeboer slaagt er in om binnen de beperkte ruimte die hij zichzelf oplegt een zee aan informatie te verwerken. Voor aleer de plaat waar het om draait aan de orde komt, heb je al een korte levensgeschiedenis van de artiest gelezen, ben je op de hoogte wat er eventueel al eerder is uitgebracht. Dan volgt nog de plaat waar het om draait, waar die is opgenomen en met wie en licht hij er enkele songs uit en sluit Rijkeboer af met later verschenen werk dat de moeite waard is. Dat al deze informatie niet tot saaie opsommingen leidt is te danken aan de prettige manier van schrijven van Rijkeboer.

Net als bij zijn vorige boeken, nodigt ook dit boek weer uit om je eigen collectie aan te vullen. De opzet van het boek leent zich er dan ook uitstekend voor om na elk stukje even op Spotify een indruk te krijgen van de plaat en vervolgens op discogs te kijken of die nog aan te schaffen is. Ik heb in ieder geval nadat ik het boek in sneltreinvaart heb uitgelezen de eerste bestellingen al weer binnen en een lijstje met namen en titels paraat voor als de platenzaken weer gewoon opengaan. Op de winkelafspraken van de afgelopen weken kwam het alvast goed van pas. Rootsrock zal voorlopig nog niet in de boekenkast verdwijnen, maar ligt, net als de andere boeken uit de muziekreeks, niet ver van de stereo om bij beluistering van de aanwinsten de stukjes nog eens terug te lezen en nieuwe inspiratie op te doen. 

 

Wiebren Rijkeboer – Rootsrock: 53 singer-songwriters in de periode 1980-2000 die rockten

Uitgeverij kleine Uil, ISBN 978-94-93170-40-7

Prijs: 18,50 euro

 

Verschenen in: Platenblad, nr. 259, 17 april t/m 28 mei 2021

Geen opmerkingen:

Een reactie posten