Labelverzamel-lp's verzameld

 

De hoes zal veel platenverzamelaars bekend voorkomen, maar ook ik kwam er, net als Jan Vollaard, pas later achter wat het eigenlijk voorstelde. Echt goed bekeken had ik de hoes nooit, maar als ik er iets in zag was het een meloen of mango. En eigenlijk is het zo logisch dat je er nauwelijks omheen kunt. Het gaat om een verzamelelpee, een dubbele, van het label Island uit 1971, die tevens de titel van het boek van Jan Vollaard is: El Pea.

Voor Vollaard was de aanschaf van de plaat destijds een goedkope manier om de muziek van een aantal bekende bands en artiesten in huis te halen en daarnaast ook nog wat onbekendere te leren kennen. Island had toentertijd nogal wat bekende namen onder contract. Traffic, Free, Sandy Denny, Fairport Convention, Mott The Hoople, Jethro Tull en Emerson, Lake & Palmer staan allemaal op de verzamelaar. Voor Vollaard was het zijn eerste kennismaking met Nick Drake. De plaat betekende voor hem bovendien het begin van een inmiddels uitgebreide collectie labelverzamelaars op vinyl.

Het moge al duidelijk zijn, maar verdient wellicht toch nog enige nadruk, dat het hier dus niet om willekeurige verzamelelpees gaat, maar om verzamelelpees van een label. Dus met alleen artiesten die het label vertegenwoordigde op de plaat. Alle 13 Goed of Alle 14 Favoriet vallen dus buiten de boot. Vollaard heeft er meer dan zeventig met een korte bespreking opgenomen en doet als toegift nog eens vijfenzestig suggesties die eveneens de moeite waard zijn. En dat zijn ze nog lang niet allemaal.

Voor platenlabels was het een marketinginstrument om liefhebbers op een goedkope manier kennis te laten maken met wat zij zoal te bieden hadden. In een aantal gevallen leidde het ook tot een reeks. Denk aan Tamla Motown Is Hot Hot Hot!, That’s Soul of Tighten Up. Bijna elk label had er op zijn minst een en het blijkt ook nog eens van alle tijden. De meest recente in het boek dateert van 2019.

De meeste stukjes behandelen één plaat en beslaan twee pagina’s. Daarin is niet alleen aandacht voor de nummers die op de plaat staan, maar wordt meestal ook een korte geschiedenis van het label weergegeven. Daarmee geeft het boek ook een mooie blik op de muziekgeschiedenis en de ontwikkelingen in de muziekindustrie. Zo kende ik het label Transatlantic vooral van de Engelse folkband The Pentangle en soloplaten van Bert Jansch en John Renbourn. Nooit heb ik er bij stilgestaan dat de naam verwijst naar het initiatief van labeloprichter Nat Joseph om Amerikaanse muziek aan de andere kant van de Atlantische Oceaan uit te gaan brengen. Zo staat het boek boordevol leuke muziekfeitjes. Van elke plaat wordt bovendien een sleutelnummer besproken.

Veel van de platen die in het boek beschreven worden kun je ook tegenwoordig nog voor minder dan 10 euro in de tweedehandsplatenwinkel op de kop tikken. Er zit echter ook een aantal platen tussen die het veelvoudige van de originele prijs opbrengen en collector items zijn geworden. Sommige verzamelaars bevatten nooit eerder op vinyl uitgebrachte nummers van artiesten. Zo staan op de verzamelaar Beserkley Chartbusters Volume 1 vier nummers van Jonathan Richman (soms met The Modern Lovers) die nooit uit zijn gebracht. Ze zijn uiteindelijk in 2004 wel als bonustracks op een cd-heruitgave terecht gekomen, maar dat telt voor de ware vinylverzamelaar natuurlijk niet.

Bij sommige lemma’s heeft Jan Vollaard hulp gekregen van kenners die meer dan hij thuis waren in het genre dat op de verzamelaar terug te vinden is. Maar als de initialen niet waren toegevoegd zou je ze er niet makkelijk uit halen. Alle stukjes zijn even vloeiend geschreven en voorzien van een foto van de hoes van de desbetreffende plaat. Er zit echter ook een groot nadeel aan dit boek: voor degenen die met het verzamelaarvirus besmet zijn ligt een nieuwe verslaving op de loer.

 

 

Jan Vollaard – El Pea, de magie van de labelcompilatie. 

Assen: Koninklijke Van Gorcum. 

ISBN 9 789023 260141. Prijs: 25 euro

Oorspronkelijk verschenen in: Platenblad, nr. 283, 5 juni tot 17 juli 2024.